Jedan od najučestalijih hematoloških poremećaja, anemija, pogađa više od
dve milijarde ljudi širom sveta. Dr Marija Pantelić, internista i subspecijalista hematologije
u Opštoj bolnici Acibadem Bel Medic, ukazuje na podatak SZO da je, globalno, anemična čak
trećina svih žena u reproduktivnom dobu, i da malokrvnost posebno pogađa trudnice i malu decu
Rameni zglob nije izložen opterećenjima koje uobičajeno trpe zglobovi kuka i kolena,
ali u bacačkim i drugim sportovima koji preopterećuju rame, i ovaj zglob je podložan relativno
čestim povredama. O terapiji koja i profesionalnim sportistima omogućava da se nakon povrede
vrate na teren i nastave karijeru govori dr sc. med Ivica Medenica, specijalista ortopedije u beogradskom Acibadem Bel Medic-u
Dva prijatelja, gotovo vršnjaka, jedan iz Like a drugi iz Negotinske krajine, živeli su daleko jedan od drugoga,
radeći na istom polju elektrifikacije,krajem 19. i početkom 20. veka. Nikola Tesla (1856-1943), genijalni naučnik i pronalazač,
živeo je i stvarao u Americi, u okruženju koje mu je omogućilo da uspešno radi na eksperimentalnim istraživanjima i stvori
neverovatne izume u najrazličitijim oblastima. Đorđe Stanojević (1858-1921), fizičar, živeo je u Beogradu i stvarao modernu
industriju u Srbiji, u potpunosti razumevajući značaj primene električne energije za njen razvoj. Iako su se sreli samo jednom,
prilikom Tesline posete Beogradu 1892. godine, ova dvojica izuzetnih stvaralaca doprineli su, svaki na svoj način, počecima
elektrifikacije u Srbiji koja, zahvaljujući njihovom delu, postaje jedna od prvih zemalja u Evropi sa savremenim hidrocentralama
zasnovanim na Teslinom polifaznom sistemu naizmeničnih struja
Egipatske piramide su svakako najpoznatije građevine drevnih vremena; međutim, veliki broj struktura u obliku piramida je, u
različito vreme, izgrađen i u mnogim drugim krajevima sveta - na primer, u Sudanu, Etiopiji, zapadnoj Aziji, Grčkoj, Kipru, Italiji,
Indiji, Tajlandu, Meksiku, Južnoj Americi i na nekim ostrvima Tihog okeana. Postoje i piramidalni oblici za koje naučnici tvrde da su
nastali prirodnim putem, zahvaljujući geološkim strukturuma koje su planinama dale izgled pravilne piramide. Drugi iznose dokaze da su
nastale kao delo ljudskog rada. Bez obzira na način postanka, zbog njihovog jedinstvenog oblika i uloge, za sve ih vezuju razne priče,
mitovi i legende, a postoje i tumačenja da su delo vanzemaljaca. Veličinom i načinom izgradnje zadivljuju i izazivaju čuđenje ne samo
kod običnog čoveka već i kod naučnika različitih profila koji ih proučavaju sa ciljem da ih istraže, opišu i što više saznaju o istoriji drevnih naroda.
Stari Egipat je bio najistaknutija civilizacija u oblasti Sredozemlja skoro trideset vekova,
počev od ujedinjenja Donjeg i Gornjeg Egipta pod Menesom (oko 3100. pne), pa do osvajanja Aleksandra Velikog (332. godine pne).
Na mestu gde je bio stari sumerski grad Nipur, u blizini hrama u obliku stepeničaste piramide
(zigurat) nađeno je oko 50.000 glinenih pločica od kojih mnoge ukazuju da su Vavilonci i stari Egipćani imali
solidno znanje matematike. Najčešće se pominje Ahmes (1600. godine pne), tvorac najstarijeg matematičkog dela,
pisanog hijeroglifima na papirusu (Rhindov papirus koji se čuva u Londonu).
Širom planete još uvek se otkrivaju piramide i piramidalni objekti, skriveni u gustim džunglama,
planinskim nepristupačnim predelima i bespućima. Među tim otkrićima, posebnu misteriju predstavljaju otkrića
ovih građevina pod vodenim površinama. Poslednje takvo otkriće dogodilo se pre devet godina, u podmorju Azorskih ostrva.
Na planeti Zemlji počivaju ostaci veličanstvenih građevina iz prošlih vremena koje,
po svemu sudeći, daleko premašuju tehnološke mogućnosti doba u kojem su nastale, ponajviše zato što
su ogromnih razmera, sazdane od delova izuzetnih težina, imaju zapanjujuće složenu građu i usklađenost
sa određenim zvezdama.
Reč piramida se odnosi na piramidalni geometrijski oblik, oblik sa četiri trouglaste strane, ali verovatno mnogi od nas i ne pomisle
na geometrijsku figuru već na davno podignute egipatske građevine namenjene za zagrobni život faraona. I ako su egipatske najpoznatije, veliki broj
struktura u obliku piramida je, u različito vreme, izgrađen u mnogim drugim zemljama - na primer, u Sudanu, Etiopiji, zapadnoj Aziji, Grčkoj, Kipru,
Italiji, Indiji, Tajlandu, Meksiku, Južnoj Americi i na nekim ostrvima Tihog okeana. Postoje i piramidalni oblici za koje naučnici tvrde da su nastali
prirodnim putem, tj. nastali su zahvaljujući geološkim strukturuma koje su planinama dale izgled pravilne piramide. Drugi iznose dokaze da su nastale
kao delo ljudskog rada. Takve su, na primer, Rtanjska piramida i Bosanske piramide.
Mada ima puno teorija, nema pouzdanih dokaza o tome kako su Egipćani gradili piramide.
Građene su u staroj eri, bez savremenih tehnologija, slažući blokove teške po 70 t, jedan na drugi,
postavljene na velike visine. Stručnjaci danas ističu da je strukturalna nosivost
piramide gotovo savršena.
Egipatske piramide su jedno od najvećih starih svetskih čuda. Sama činjenica da odolevaju zubu vremena duže od 4600 godina dokaz
je pažnje s kojom su građene. Arheolozi, inženjeri, istoričari i stručnjaci drugih profila dugo se dive inventivnosti s kojom su pravljene ove
vanvremenske građevine. Način njihove izgradnje i dalje nije utvrđen. Na ovo nadovezuje se pitanje: koliko je vremena trebalo da se izgrade ovi
veličanstveni spomenici postojani kroz tolike vekove? Niko nije siguran koliko dugo su građene egipatske piramide jer je iz vremena njihovog
nastajanja do danas „preživelo“ veoma malo dokaznog materijala. Ipak, procenjuje se da je za svaku piramidu bilo potrebno između
15 i 30 godina napornog rada.
Reči hijeroglifa, piktografa i glifa odnose se na stvaranje drevnih slika. Reč hijeroglif se sastoji iz dve
antički grčke reči: hieros (sveti) i glif (rezbarija). Njome se označava drevno sveto pisanje Egipćana. Egipćani su hijeroglife
smatrali za „reči bogova“. Ovi lepo iscrtani simboli korišćeni su za ukrašavanje zidova svetih mesta i hramova, ali ne i za svakodnevne potrebe.
Od više stotina hijeroglifa koje su se koristili, 24 imaju vrednosti koje odgovaraju po jednom slovu današnjih alfabeta.
Egipćani nisu pisali alfabetski, slovo po slovo, već su imali znatno složeniji način pisanja.
Piramide - tajne i otkrića / Darko M. Kovačević, istoričar, podvodni arheolog, egiptolog, o najnovijim otkrićima u istraživanju piramida uz korišćenje savremenih tehnologija
Posle završenih osnovnih i masters studija istorije u Novom Sadu, Darko M. Kovačević je školovanje nastavio na Univerzitetu u Aleksandriji.
U Centru za pomorsku arheologiju i podvodno kulturno nasleđe proučavao je antičku i srednjovekovnu brodogradnju Egipta i Bliskog istoka i radio za grčku
arheološku misiju koja je istraživala okolinu antičke aleksandrijske luke. S obzirom na vreme provedeno u Egiptu i posle odlaska iz te zemlje, uporedo sa
dešavanjima u maritimnim naukama, prati i ona u egiptologiji. A istraživanja piramida čine srce te isto tako multidisciplinarne naučne oblasti.
“Piramide su vrlo povezane sa mojim poljem interesovanja jer su u njihovoj blizini pronađeni brodovi. Sam brod je bio funeralna relikvija
kroz razne periode starog Egipta”, kaže.
Kada je britanski arheolog Hauard Karter otvorio grobnicu kralja Tutankamona 1922,
objavio je da je video „divne stvari“. Naime, grobnica tog faraona bila je prepuna raznovrsnog blaga,
u šta je spadala i zlatna posmrtna maska Tutankamona, zlatni tron pa čak i zlatne sandale. Međutim,
da li su sve grobnice starog Egipta imale tako skupocene „priloge“ za onaj svet?
Advokat, putnik, filantrop i mecena iz Mokrina, Hadzi Pavle Riđički, plemić od Skribešća (1805-1893),
kupio je „iz rodoljubive namere“ na pijaci u Luksoru 1888. godine mumiju u sarkofagu. Uradio je to „ne za sebe,
nego za srpski narod“, pa je iste godine mumiju poklonio Narodnom muzeju Srbije.
U Srednjoj i Južnoj Americi se nalazi više piramida nego na ostatku Zemljine kugle!
Najpoznatije su Piramida Sunca i Piramida Meseca u Teotivakanu, El Kastiljo ili Kukulkanov hram u
Čičen Ici na Jukatanu, Velika piramida u Tenočtitlanu, piramida u Čoluli ili Tlačiualtepetl i
veliki hram Saksajaman u Kusku, koji i danas pogrešno proglašavaju za tvrđavu.
U provinciji Šensi, u severnoj Kini, na prostoru od desetak kvadratnih kilometara nalazi se četrdesetka
piramidalnih objekata, a na širem području oko prestonog grada provincije Šensi, Siana taj broj je još veći.
Sian je jedna od četiri drevne prestonice Kine a slavan je i po veličanstvenoj vojsci od terakote koja je u tom
kraju otkrivena pre pola veka. Ukupno, ima stotinak piramidalnih humki, uglavnom u ravnici Ćin Čuan.
Hiljadama godina, istoričari, arhitekte i drugi stručnjaci pokušavaju da dođu do odgovora na pitanje: kako su građena
ogromne piramide? Do današnjeg dana, tajna nije rešena. Niko nije siguran kako su piramide nastale. Naravno, o tome postoji mnoštvo
teorija i mogućih objašnjenja, a evo i deset teorija o postanku ovih neverovatnih građevina...
Poslednjih desetak godina privatne kompanije ozbiljno razmatraju mogućnost komercijalne eksploatacije resursa asteroida,
najpre onih bližih Zemlji, tzv. Zemlji bliskih objekata (eng. Near-Earth Objects), ali naposletku i daljih, poput asteroida iz Asteroidnog pojasa.
Pod time se podrazumeva ekstrakcija vrednih metala potrebnih za visoku tehnologiju, kao i mnogih drugih resursa, poput vode ili fosfora, neophodnih
za održivo funkcionisanje ljudskih naseobina u svemiru.
U večernjim satima ili pred svitanje, u odgovarajućem vremenskom periodu, može se videti jedan veoma
svetao nebeski objekat koji brzo prelazi preko tamnog neba i ne liči na svetlo putničkih aviona. Neupućen posmatrač
može biti iznenađen tom pojavom ali vrlo brzo može, preko interneta, da nađe objašnjenje da je taj objekat Međunarodna
orbitalna stanica ISS (International Space Station). Ona kruži oko Zemlje na visini od oko 420 km i obiđe je za oko 93 min.
Posmatrača može da iznenadi i kada naglo izgubi odsjaj Sunčeve svetlosti ulaskom u Zemljinu senku.
Prvih dana po dolasku u Gospić, Nikola se uopšte nije snašao. Kao zarobljenik,
kroz prozor je posmatrao njemu strani svet. Najteže mu je bilo
da ide nedeljom u crkvu jer je morao da oblači praznično odelo. Dužnost
mu je bila i da zvoni na crkvenom zvoniku i poziva parohijane u crkvu...
Istraživači sa Kineskog univerziteta u Hong Kongu stvorili su prvog "mekog robota".
Telom napravljenim od sluzi koja sadrži magnetne čestice, moguće upravljati i manipulisati spoljnim magnetnim poljem.
Minijaturni magnetni robot koji najviše podseća na želatinsku masu, ima sjajnu perspektivu primene u medicini i dijagnostici
pošto omogućava neinvazivan pristup u ograničenom prostoru i pruža idealno rešenje za minimalnu invazivnu hirurgiju,
mikromanipulaciju i ciljanu isporuku lekova.
Da li je srednji vek u Evropi bio „mračanˮ i za matematiku? Dobri poznavaoci istorije matematike teško mogu da navedu nekog velikog
matematičara ili značajne matematičke rezultate iz tog vremena. Mnogima nepoznati Alkuin od Jorka baca novo svetlo na srednjevekovnu matematiku i
njeno obrazovanje. Po dokazima, istina nepotpunim, Alkuin je autor zbirke „Zadaci za gimnastiku umaˮ. Ta zbirka se pominje u zanimljivoj matematičkoj
prepisci dvojice kaluđera iz Kelna i Liježa iz 1025. godine pod nazivom „Albinusˮ, što je latinsko ime za Alkuina.
Poslednjih desetak godina privatne kompanije ozbiljno razmatraju mogućnost komercijalne eksploatacije resursa asteroida,
najpre onih bližih Zemlji, tzv. Zemlji bliskih objekata (eng. Near-Earth Objects), ali naposletku i daljih, poput asteroida iz Asteroidnog pojasa.
Pod time se podrazumeva ekstrakcija vrednih metala potrebnih za visoku tehnologiju, kao i mnogih drugih resursa, poput vode ili fosfora, neophodnih
za održivo funkcionisanje ljudskih naseobina u svemiru.
Biblos je priobalni libanski grad, udaljen oko 40 km od Bejruta. Većinu stanovnika čine hrišćani, prevashodno maroniti.
Lokalni istoričar Filon, koji je tu živeo krajem 1. i u prvoj polovini 2. veka rekao je za svoj grad da je najstariji na svetu.
Arheološka iskopavanja su pokazala da stalna naseobina tu postoji poslednjih sedam hiljada godina.
Pećina Risovača nalazi se na istočnom ulazu u Aranđelovac, iz pravca Topole, na strmoj dolinskoj strani Kubršnice,
u starom kamenolomu. Ulaz u pećinu nalazi se 16 m iznad korita Kubršnice, na koti od 230 m nadmorske visine. Iako se smatra da je
pećina bila poznata i pre početka rada kamenoloma (znalo se samo za dva uzana ulaza u nisku i kratku podzemnu prostoriju),
može se reći da je ona otkrivena tek 1950. godine tokom radova na eksploataciji kamena. Eksploatacijom kamena je razoren i
uništen ulazni deo pećine u dužini oko 20 m gde se, verovatno, nalazio najbogatiji kulturni sloj.
Prirodnjački centar u Svilajncu je, krajem juna, obeležio sedmu godišnjicu postojanja.
To je jedinstvena institucija u ovom delu Evrope, koju svake godine poseti više od sto hiljada posetilaca.
Mnogi dolaze porodično (i više puta), a veoma su česte i grupne posete, koje uglavnom čine deca
predškolskog i školskog uzrasta.
Knjiga „Bolesti živine“, čiji su autori profesori Fakulteta veterinarske medicine
Univerziteta u Beogradu, Radmila Resanović, Miloš Vučićević i Todor Palić je udžbenik za studente
integrisanih akademskih studija ovog fakulteta, pogodan i za nastavu na srodnim fakultetima i školama.
Ujedno je i vodič za veterinare i druge stručnjake, koji se direktno ili indirektno bave ovom problematikom,
ali i za sve koji su uključeni u živinarsku industriju.
Holandsko preduzeće “Rooftop Days” izgradilo je pešačku stazu koja se prostire po krovovima trgovačkih
centara u središtu Roterdama. Namera graditelja je da upute javnost u jednu od mogućnosti kako da se grad ubuduće razvija.
Autori i izvođači ovog nesvakidašnjeg arhitektonskog rešenja ističu da je ovim zasad iskorišćeno samo tri posto mogućnosti
ravnih krovova u ovom lučkom gradu.
Tim ”H-Bridges” (Elektrotehnički fakultet BU) osvojio je nagradu “The Best
Innovative Design Award” a ujedno i drugo mesto na najvećem svetskom takmičenju u oblasti
inovativnih i energetski efikasnih rešenja IEEE International Future Energy Challenge 2021/2022.
Jedna od prednjih kamera “Perservansa” čija je osnovna namena da rover,
tokom kretanja po površini Marsa, izbegava opasnosti i koristi svoju robotsku ruku nedavno
je snimila objekat koji podseća na malo klupko kanapa ili zapetljanu žicu. Zasad se samo
nagađa šta je posredi pošto NASA nije dala objašnjenje o čemu je reč. Jedno od mogućih
objašnjenja je da je reč o delu komponente iz misije..
Početkom leta, NASA je obavestila javnost da se teleskop “Džejms Veb” našao na udaru talasa mikrometeorita.
Koliko god da se na to u projektu računalo, stručnjaci su iznenađeni pošto su navedeni udari bili veći od onih koje su očekivali.
Prema najnovijem izveštaju iz NASA-e, posle pomenutog naleta mikrometeorita, zabeleženo je šest deformacija na panelima teleskopa ,
a na jednom delu utvrđena je, kako je navedeno, "značajna i nepopravljiva šteta”.
Nedavno je završeno opremanje jednog od najjačih zemaljskih teleskopa,
koji se nalazi na španskom ostrvu La Palmi. Reč je o primeni nove tehnnologije pod
nazivom “Viv", kojom će moći da se otkrije kako je nastala galaksija Mlečni put.
Teleskop “Vilijam Heršel” (VHT), ima tehnološku mogućnost da nadgleda gotovo hiljadu
zvezda na sat, i to sve dok ne mapira pet miliona zvezda!
Srbija danas ima oko 30 odsto površine pod šumama, a nacionalnom Strategijom
pošumljavanja teži se da taj procenat bude povećan na oko 42 odsto, do 2050. godine. Prema podacima
iz 2009. godine, Srbija ima 2.254.000 hektara pod šumom, odnosno 29,1 teritorije; od te površine,
državne šume zauzimaju 53 odsto. U šumama Srbije prisutno je 49 vrsta drveća, od čega 40 lišćarskih,
a devet četinarskih.
Jozef Baruhović, Vesna Bosanac, Vladica Božić, Milan Gnjatović, Ibrahim Hadžić, Ilijana Jakšić, Vladimir Jelenković,
Gordana Jovanović, Oliver Klajn, Sana Knežević, Rastko Kostić, Ivan Kremer, Dragan Lazarević, Dubravka Marić, Borka Marinković,
Jelena Marjanović, Vladimir Milojević, Maja Miljević-Đajić, Ivana Mladenović, Vladimir Nikolić, Ana Paunović, Miloš Rastović,
Zorana Stanić, Sanja Stanković, Miomir Tomić, Gordana Tomljenović, Ljubiša Topisirović, Zoran Šević
Dostupno na digitalnom formatu
www.novinarnica.net
Direktor: Milan Knežević
Glavni i odgovorni urednik: Aleksandar Gaon
Pomoćnik glavnog urednika: Miloslav Rajković
Likovno-grafički urednik: Studio Platinum, Beograd
Fotografije: Mileta Mirčetić
Naslovna strana: Marija Miljković
Internet, Instagram i Facebook page: Marija Miljković
