MEDICINA

Rekonstrukcija trećeg genoma

Naučnici su, kako objavljuje časopis "Nejčer", upravo počeli da analiziraju genom pacova, utirući time put ka njegovom upoređivanju sa dva nešto ranije razjašnjena - genomima čoveka i miša. Upoređivanjem evolutivnih faza X hromozoma kod čoveka, pacova i miša u odnosu na njihovog zajedničkog pretka koji datira od pre 80 miliona godina, biće po prvi put moguća i rekonstrukcija genomske arhitekture predaka svih sisara.

Tekst

ASTRONAUTIKA

Okean na Marsu

Godinama se pretpostavljalo, a sada je i potvrđeno - na Marsu je davno postojao okean. Vozilo "Oportjuniti", jedan od dva robota koji istražuju površinu "Crvene planete", otkrio je tragove davno usahlog okeana slane vode. Da li smo korak bliže odgonetanju jedne od najvećih tajni savremene nauke - otkriću postojanja vanzemaljskog života?

Tekst

MEDICINA

Docent dr Miodrag Krstić - Nova dijagnostika bolesti organa za varenje
Video-kapsulom kroz tminu trbuha

U medicini, do pre nekoliko godina, nije postojala mogućnost da se sluzokoža tankog creva direktno vizuelizuje. Aparatima za gornju i donju endoskopiju, odnosno instrumentima koji se uvode kroz usta ili kroz debelo crevo pacijenta, moguće je pregledati sluzokožu gornjeg dela digestivnog trakta (jednjak, želudac i dvanaestopalačno crevo), i celo debelo crevo, ali svega petnaestak do dvadeset centimetara tankog creva. Punih šest metara tankog creva, koliko je ono dugačko u živog čoveka, nije bilo dostupno ljudskim okom.

Tekst

NAUKA KAO ŽIVOT

Ljubodrag Dimić, redovni profesor na Odeljenju za istoriju Filozofskog fakulteta u Beogradu
EKSPLOZIJA ISTORIJE

Srpska politička elita nije razumela šta se stvarno dogadjalo u najvažnijim svetskim prestonicama i otvarala je konflikte koji su samo drugima koristili, kaže dr Ljubodrag Dimić, redovni profesor na Odeljenju istorije Filozofskog fakulteta u Beogradu. Naš sagovornik ukazuje na hendikep prostora Srbije i Jugoslavije, koji se u vođenju državne politike nikako ne sme zanemariti, a koji je posebno vidljiv na fonu 'hladnog rata' i jugoslovensko-sovjetskih odnosa. To je prostor koji posreduje i spaja, kojim od srednjeg veka jezde vojske i sučeljavaju se interesi velikih sila, prostor na kome se tri velike religije bore za duše, a koji je samo Josip Broz uspeo da pretvori u prednost i od oba rivalska bloka izvuče korist za Jugoslaviju.

Tekst

FARMAKOLOGIJA

Jedan aspirin dnevno...

Sto pet godina od nastanka aspirin, utvrdili su naučnici, utiče na izlečenje ili smanjenje rizika od oboljenja u rasponu od glavobolje do Alchajmerove bolesti ili raka. Danas mnoga povoljna dejstva aspirina više nisu nepoznanica. Prvootkriveno i najpoznatije dejstvo jeste njegov antiinflamatorni efekat, koji je bio poznat još od kad je nemačka firma "Bajer" patentirala ovaj lek 1899. god. Aspirin inhibira enzime zvane ciklooksigenaze, (COX-1 i COX-2) nezaobilazne u proizvodnji prostaglandina (konkretno COX-2), koji opet učestvuju u nastanku bola i zapaljenja.

Tekst

MEDICINA

Dr Srđan Pašić - Lečenje urođenih bolesti imuniteta
GENETSKA TERAPIJA - NOVA NADA

Transplatacija koštane srži, odnosno matične ćelije krvnih loza, jedina je terapijska procedura koja može dovesti do potpunog obnavljanja imunskog sistema i do trajnog izlečenja pacijenata obolelih od pojedinih vrsta imunodeficijencija (PID - primary immunodeficiency). To su retke, urođene bolesti imunog sistema, sa ranim smrtnim ishodom usled ponavljanih, čestih infekcija virusnim, bakterijskim, gljivičnim ili drugim uzročnicima. Transplantacija koštane srži, međutim, zahteva primenu toksičnih lekova, pa pojava nove, takozvane genske terapije, pruža nadu da bi taj pristup lečenju bolesti uzrokovanih poremećajima gena mogao uvećati šanse za uspešno izlečenje.

Tekst

PRIČA SA NASLOVNE STRANE

Život van zemlje

Kada se pitamo da li postoji žvot van Zemlje, pitamo se, u stvari, da li je pojava života toliko tvrdoglavo izuzetna pa da se pojavi samo jednom u istoriji univerzuma? Ili je "život" ispisan u svim zakonima fizike? Prošlost se teško saznaje i otkriva. Ključ može da bude neko staro pismo zaboravljeno na tavanu, drevni hram zarastao u džungli. Sa istraživanjem vanzemaljskih svetova problem je gotovo identičan. Čak i kada znamo da tamo ima "nešto", put do bilo kakvih znakova života liči na potragu za iglom u plastu - zvezda

Tekst

GEOLOGIJA

Mineralno blago Srbije

Posvećenici lepote kamena, koju je samo priroda mogla da osmisli, osnovali su u Beogradu Udruženje istraživača i ljubitelja minerala, fosila i stena. Po mnogo čemu ekskluzivnog karaktera, udruženje GEA ART, kome predsedava inženjer geologije Nikola Malešević, predstavilo je 15. aprila u Muzeju primenjenih umetnosti delić geološkog bogatstva Srbije

Tekst

ARHEOLOGIJA

Zaštitna arheološka istraživanja Piljakovca
Vladičin Han pre tri hiljade godina

Arheološko nalazište Piljakovac nalazi se u ataru sela Kržince na oko 2 km od Vladičinog Hana. Situirano je na prostranoj rečnoj terasi, nedaleko od ušća potoka Geman u Južnu Moravu. Nalazište zahvata površinu od oko 4 ha, a po osi sever - jug, sadašnji put Leskovac - Vranje, deli ga na dva dela približno jednake površine.

Kao arheološko nalazište zabeležno je prilikom istraživanja 1966, kada su konstatovani atipični fragmenti keramike, najverovatnije bronzanodopske. Takođe, ovo nalazište je, juna 2002. godine, zabeležila, uz trasu auto-puta E70, ekipa Narodnog muzeja iz Beograda.

Tekst