ISTRAŽIVANJA

Dr Krunoslav Subotić, istraživač Periodičnog sistema
118. elemenat

Dve hiljade petu, međunarodnu godinu fizike, u kojoj čitav svet obeležava stogodišnjicu objavljivanja tri Ajnštajnova epohalna rada, u medijima karakteriše jedna nova tema – antimaterija. Ne znamo da je ikada ranije više pisano (u nas gotovo i da nije) o ovom i za naučnike “zapaljivom” i egzotičnom predmetu istraživanja. Nevidljiva “druga materija”, sa svojim čudesnim svojstvima, pokreće misao i maštu hiljade istraživača, budi nadu u novi izvor energije, izaziva strepnju mogućom razornom snagom, postavlja pitanja na granici pesničke i naučne fantazije.

NACIONALNI PARKOVI

Zaštićena priroda naše zemlje
MALO POZNATO BOGATSTVO

Ukupna površina zaštićenih prirodnih dobara u Srbiji iznosi oko 516.350 ha, odnosno 6,59 odsto teritorije. Pored pet nacionalnih parkova, ostala zaštićena prirodna dobra u Srbiji čine: 98 rezervata prirode, 16 predela izuzetnih odlika, 296 spomenika prirode i 24 parka prirode. Pod zaštitom države je ukupno 215 biljnih i 426 životinjskih vrsta kao prirodnih retkosti, iznosi dr Miroslav Nikčević, direktor Uprave za zaštitu životne sredine Ministarstva za nauku i zaštitu životne stredine.

Sem nacionalnih parkova koji su stavljeni pod zaštitu države kao prirodna dobra od izuzetnog značaja - Kopaonik, Tara, Đerdap, Fruška gora i Šar planina - Zavod za zaštitu prirode Srbije izradio je studiju koja je osnov za proglašenje dela Prokletija za šesti nacionalni park.

ASTRONOMIJA

Zemljino magnetno polje
ČETVRTA SFERA JE VATRA

Postoje tri sfere Zemlje sa kojima smo dobro upoznati: sfere kamena, vode i vazduha. Ali postoji i četvrta sfera, koja je gotovo potpuno nepoznata. Na udaljenosti od stotinak hiljada kilometara u svemiru, magnetno polje Zemlje zarobljava jonizovane gasove na temperaturama većim od deset miliona stepeni! Ova vatrena sfera, zvana magnetosfera, štiti nas od kosmičkih zračenja. Međutim, taj štit je nestalan.

AERONAUTIKA

Iz istorije vazduhoplovstva
ODISEJA SOVJETSKOG LOVCA

Tokom noći, 17. oktobra 1953. godine, na pistu vazduhoplovne baze Rajt-Peterson, u blizini Dejtona, u državi Ohajo, sleteo je transportni četvoromotorni Daglas C-124 globmaster.. Zaustavio je motore na platformi ispred hangara sa brojem 145, u koji je iz aviona preneto nekoliko velikih sanduka

Novine u kardiohirurgiji
ČUVAJTE SVOJE SRCE

Srce treba čuvati zdravim načinom života, jer će pomoć najsavremenijih dostignuća nauke i tehnologije, barem u dogledno vreme, ostati privilegija malog broja pacijenata, ističe docent dr Siniša Gradinac, jedan od nekoliko kardiohirurga u svetu koji primenjuju nove kardiohirurške zahvate

MEDICINA

NEONATOLOGIJA
ŽUTICA U NOVOROĐENČADI

Neonatolog uvek strahuje da rast nivoa bilirubina, izazivača fiziološke žutice, ne pređe onu granicu koja bi mogla tu uobičajenu pojavu da pretvori u uzročnika nepovratno teških posledica po zdravlje deteta. O tome govori naš ugledni pedijatar - neonatolog, dr Miodrag Ignjatović

NAUKA KAO ŽIVOT

Ljubiša Kočinac, redovan profesor prirodno- matematičkog fakulteta univerziteta u Nišu
SLABO SAVRŠENI PROSTORI

Video sam veličanstvene meskičke piramide, carsku palatu u Kjotu i pekinški Zabranjeni grad, Kineski zid i dvorac Sjazdov, Nevski prospekt i persijski Tabriz, ali jedna je Župa – kaže matematičar Ljubiša Kočinac, po mnogo čemu jedinstvena ličnost u našoj univerzitetskoj i naučnoj sredini

GEOGRAFIJA

Reljef i ljudi
Dobro gore dobro dole

Reljef je kompleks oblika nastalih pod uticajem endogenih (unutrašnjih) i egzogenih (spoljašnjih) sila. Izgled i odlike reljefa određuju klimu, mikroklimu, specifičnost zemljišnog pokrivača, zastupljenost određenih vrsta vegetacije... što sve utiče na čoveka. O ovome je bilo reči na u junu održanom naučnom seminaru u Beogradu, koji se bavio temama prirodne sredine i njenog uticaja. Izdvajamo objašnjenja data u radu mr Danijele Obradović, asistenta na Geografskom fakultetu Beogradskog univerziteta

RADIODIFUZIJA

Izložbe
ISTORIJA RADIO-UREDAJA

Galerija Muzeja nauke i tehnike SANU priredila je tokom leta retku i zanimljivu postavku «Radio difuzija», gde su kao eksponati izloženi mnogi uređaji koji su omogućili snimanje, reprodukciju i prenos zvuka, odnosno ono čime je počeo nagli razvoj radija kod nas i u svetu. Izložba čiji je autor Rifat Kulenović, viši kustos Muzeja nauke i tehnike, ima dva osnovna dela: prvi, gde su prikazani uređaji uređaji za snimanje zvuka i studijski uređaji, i drugi koji čini zbirka muzejskih radio-aparata.

GEOLOGIJA

GRAD NA RTU

Pomoću sondažnih bušotina, vađenjem jezgra i uzoraka podzemnih voda i “neagresivnim” geofizičkim metodama, dolazi se do zaključaka o prošlosti, sadašnjosti i budućnosti nekog dela tla - u našem slučaju Beograda.

MITOVI I LEGENDE

Leonardo Da Vinči: Isus naslikan istinom
SIONSKE TAJNE VELIKOG MAJSTORA

Ono što možda nije tako sigurno, jeste tvrdnja da Sionski priorat ima dobro dokumentovanu istoriju obožavanja svete žene”, i da poštuje Mariju Magdalenu, koju smatra Hristovom ženom, kao otelotvorenje tog ženskog principa. Den Braun posebno skreće pažnju na Leonardovu “Poslednju večeru”. Prema njegovom tumačenju, levo od Isusa je naslikana figura žene, Marije Magdalene, kojoj se, u pretećem stavu, sa rukom pod njenim grlom, obraća apostol Pavle, njen smrtni neprijatelj. Zanimljivo je da je Vatikan, 1986. godine, zvanično objavio da crkva odbacuje ranije tumačenje uloge Magdalene, po kome je ona bila samo obična bludnica.

HEMIJA

Priča o metalima: aluminijum
SJAJ IZ DUBINA

Mogućnost visokog obrazovanja na inostranim visokim školama i fakultetima za naše studente odnedavno je uvećana primenom novih informacionih tehnologija - putem interneta. Doskora je bilo nezamislivo a sada je već sasvim moguće: ne odlazeći iz Srbije, može se studirati na nekom od fakulteta u Francuskoj ili Velikoj Britaniji.