TEMA BROJA - Istraživanje Sunčevog sistema
„Zmijska“ tekstura patuljaste planete
Kako izgleda Pluton
Planetarni naučnik Barbara Koen zapanjeno se zapitala: šta predstavlja najnoviji snimak Plutona objavljen u septembru 2015. Koenova iz NASA-inog Svemirskog centra „Maršal“ u Alabami nije jedina koja je začuđena. Ovo je pitanje koje postavlja skoro svaki istraživač planeta povodom slika NASA-ine svemirske letelice „Novi horizonti“, koja je u julu prošla pored Plutona i njegovih satelita.
 Najnoviji snimci, najdetaljniji koji su ikada stigli na Zemlju, prikazuju površinu nalik na zmijsku kožu, prepunu grebena i prošaranu materijalom boje rđe. Mnogi grebeni prostiru se paralelno jedan s drugim, što ukazuje na to da su oblikovani nekom vrstom sveobuhvatnog geološkog uticaja, možda vetra. Izgleda da su valoviti grebeni dugački desetine kilometara.
Aleks Parker, član naučnog tima Novi horizonti iz Jugozapadnog istraživačkog instituta u Koloradu, naglašava da je ovde reč o džinovskim geografskim obeležjima. Fotografije Plutona snimljene su specijalnom kamerom u boji sa letelice „Novi horizonti“, naročito unapređenim modelom za prepoznavanje razlika u sastavu površine patuljaste planete.
Za sada je poznato da je Pluton neobično aktivan za ledenu planetu udaljenu pet milijardi kilometara od Sunca. Planine su okružene azotnim glečerima. Delovi planinskih lanaca, obmotani nečim što su najverovatnije tamnocrveni molekuli ugljovodonika, okruženi su ledom koji protiče kroz korito poznato pod imenom Sputnik Planum. Odozgo gledano, čini se da je led zbijen oko razuđenih planina poput slike Antarktika. Međutim, neke od tih „planina“ mogle bi biti ledeni bregovi razdvojeni stenovitim tlom. Gledano izbliza, površine koje deluju potpuno glatko neverovatno su složene a njihova tačkasta tekstura otkriva izvesne procese sublimacije. Možda ove ogromne „ravnice“ predstavljaju vrhove debelih omotača leda koji uzburkano teče ispod površine. Neki od planinskih lanaca imaju tamniji bočni omotač strmih litica. Na drugim mestima, materijal se sakuplja između vrhova, obuhvatajući i tačku koja liči na ledeno jezero.
U planu je da svemirska letelica „Novi horizonti“ ide dalje i do 2019. godine stigne do još udaljenijih nebeskih tela.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"
|
