ARHITEKTURA

Pripremila: Dr arh. Mirjana Lukić

Aerodromi Normana Fostera

Kao obrnute piramide

Vazdušne luke velikih gradova obeležja su razvijene civilizacije i ishodišta vazdušnog saobraćaja koji je simbol brzine i komunikativnosti. Često i mesta važnih susreta i događaja, rešavanja ključnih međudržavnih i privrednih problema, neophodna spona u vremenu velikih brzina i neočekivanih obrta.

Londonski aerodrom Stansted građen od 1981. do 1991. jedan je od najinteresantnijih i najnagrađivanijih objekata u svetu. Ovaj aerodrom dobio je dosad 22 priznanja, počev od nagrade Kraljevskog društva arhitekata V. Britanije, nagrade za dizajn, za upotrebu i ugradnju specijalnih materijala i stakla, za konstrukciju i ekonomičnost. Zahvaljujući konceptu konstrukcije i zenitalnom dnevnom osvetljenju, koje je dobijeno dizajnom krovne konstrukcije sa zarotiranim kvadratima i specijalnim staklom, uštede u finansijskom delu investicija su najmanje 15% u odnosu na cene sličnih objekata. Ovaj aerodrom obuhvata površinu od 85.700 m2. Visina krovnog pokrivača je 15 m, a kapacitet mu je oko 3.700 osoba.

To je jedan od najlepših svetskih aerodroma, gde se osnovna noseća konstrukcija račva kao drvo i nosi lagani krovni pokrivač od zarotiranih kvadrata sa zenitalnim osvetljenjem, dizajn koji se kupa u dnevnoj svetlosti i koji je prirodno ventiliran. Zbog konstrukcija od ramova koji su kao obrnute piramide, ili kao drvo sa granama, porede ga sa labudovima u letu. Elementi konstrukcije, pored toga što nose krov, sadrže i cevi za vodu, struju i telekomunikacije.

Ovaj aerodrom u Londonu, pored Hitroua, Getvika i Mančestera je baza putničkog saobraćaja niskobudžetskih kompanija i služi za privatne kompanije i državne posete, a opslužuje preko sto destinacija.

Njegov prosečan kapacitet je 20 miliona putnika godišnje. Nalazi se oko 30 km severno od Londona.

Treba pomenuti i grandiozan aerodrom Čep Lap Kok u Hong Kongu, koji je poslužio kao inspiracija za najnoviju koncepciju Londonskog aerodroma na moru ispred ušća Temze, na veštačkom ostrvu dugom 6 km i širokom 1,5 km. Ovaj aerodrom je i luka za brodove (takođe delo N. Fostera i tima). Aerodrom je kapaciteta 43 miliona putnika godišnje, ima oblik aviona, kao i aerodrom u Amanu, glavnom gradu Jordana.

Aerodrom u Jordanu, takođe delo N.Fostera, ima oblik aviona kao i onaj u Hong Kongu. Prilagođen je klimi i podneblju ovog grada.

Zbog vrele klime konstrukcija je pokrivena kupolama od masivnog betona, koje treba da ublaže uticaj vrućine, sa prorezima na spoju sa stubovima, preko kojih se osvetljava i ventilira.

Prilagođen je ambijentu ovog dela Srednjeg istoka.

Dr arh. Mirjana Lukić

Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
"Novinarnica"