VESTI IZ MEDICINE
Neurologija
Novi pogled na sindrom nemirnih nogu
 Naučnici američkog Džons Hopkins univerziteta veruju da su otkrili objašnjenje za besane noći povezane sa sindrom nemirnih nogu (SNN), što je simptom koji traje čak i kad se veliki noćni nagon za pokretanjem nogu uspešno leči medikamentima.
Smatralo se da je SNN povezan s poremećajem u načinu na koji mozak koristi neurotransmiter dopamin, hemijsku supstancu koju moždane ćelije koriste za komunikaciju, mišićne aktivnosti i kretanje. Poremećaj tih neurohemijskih signala, karakterističan za Parkinsonovu bolest, često uzrokuje nekontrolisane pokrete. Lekovi koji povećavaju nivo dopamina su ključni u terapiji SNN, ali istraživanja su pokazala da ne poboljšavaju san.
Nova studija pokazala je da je kod osoba sa SNN veoma povišen glutamat - neurotransmiter prisutan kod stanja uzbuđenosti. A ktivnost glutamata registrovana je u talamusu, delu mozga koji reguliše svesnosti, spavanje i pobuđivanje. Kod osoba sa SNN sa višim nivoima glutamata, i san je bio lošiji. Prethodne studije su pokazale da, iako osobe sa SNN noću prosečno spavaju manje od 5,5 sati, retko prijavljuju probleme dnevne pospanosti. Naučnici kažu da je objašnjenje za to verovatno uloga glutamata, čije povećanje dovodi mozak u stanje pobuđenosti i danju i noću. Ako se ovo potvrdi, rezultati studije mogli bi da promene način na koji se leči SNN, a time i besane noći koje su njegova najteža propratna pojava.
Mikrobiologija
Mališani bez alergija?
 Nova švedska studija sugeriše da roditelji koji žele da zaštite decu od alergija treba da primene jednostavnu metodu "uvođenja" dece u široki svet mikroba - da stave njihove cucle u svoja usta pre nego što ih vrate bebama. Iako ovo možda ne zvuči privlačno, nekima čak i rizično, istraživači su otkrili da je prenos oralnih bakterija sa odraslih na decu od pomoći pri "treniranju" imunološkog sistema da zanemaruje klice koje ne predstavljaju pretnju.
Svrha imunološkog sistema je da razlikuje bezopasno od štetnog. Ako nije dovoljno upoznat s mikrobima, imnološki sistem se privikava da napada i ono što nije štetno, kao što su hrana, mačja dlaka ili grinje. Švedski istraživači pokušali su da otkriju koliko je izloženost mikrobima tokom prvih meseci života od uticaja na razvoj alergija. Ot krili da su da su deca, čiji su roditelji sopstvenom pljuvačkom čistili njihove zaprljane cucle, manje sklona astmi, ekcememima i osetljivostina alergene.
Genomika
Joga i geni
 Istraživanje naučnika Benson-Henri instituta za medicinu uma i tela utvrdilo je da relaksacija - fiziološko stanje dubokog opuštanja izazvanog metodama poput meditacije, joge, dubokog disanje i molitve - proizvodi neposredne promene u ekspresiji gena uključenih u rad imunološkog sistema, energetskog metabolizma i lučenja insulina.
Sistemska biološka analiza poznatih interakcija među proteinima otkrila je da su energetski putevi metabolizma, posebno u funkcije mitohondrija, kontrolisani aktivacijom proteina NF-kB, za koji se zna da ima važnu ulogu u upalama, stresu, traumama i razvoju raka.
Poznato je da delovanje na relaciji um-telo, kao što je relaksacija koju ljudi koriste hiljadama godina, može da smanji stres kod zdravih osoba i neutrališe negativne kliničke efekte stresa u stanjima kao što su hipertenzija, anksioznost, dijabetes i starenje. Ovo je prvi put da su naučnici identifikovali ključna fiziološka čvorišta nastanka tih blagotvornih dejstava.
Endokrinologija
Tajne smeđeg sala
 Naučnici su otkrili mesto, genetsku ekspresiju i funkciju ljudskog smeđeg masnog tkiva (SMT), ili"smeđeg sala", a uspeli su i da generišu nove SMT ćelije. Rezultati, objavljeni u časopisu "Nejčer medisin" ( Nature Medicine ), mogli bi da pomognu u razvoju terapija koje SMT koriste za smanjenje gojaznosti.
Kod sisara su nađene dve vrste masnog tkiva - smeđe i belo. Za razliku od preovlađujućeg belog masnog tkiva (BMT), koje skladišti masti, SMT sagoreva masnoće radi proizvodnje toplote kad je telo izloženo hladnoći, i ima ulogu u energetskom metabolizmu. Ranije studije ukazale su i na vezu većih količina SMT i niže telesne težine. Otkriveno je da je ljudski vrat primarno skladište SMT, a analiza uzoraka pokazala je da je SMT najobilnije u dubokim delovima vrata, u blizini karotida i longus colli mišića. Naučnici su uspeli i da uzgoje nove funkcionalne smeđe masne ćelije (adipocite), diferenciranjem preadipocita uzetih iz masnog tkiva vrata. Kada su ih stimulisali, te ćelije su izazvale ekspresiju istih gena kao i prirodne smeđe masne ćelije, te je ovo i prvi dokaz o proizvodnji smeđih masnih ćelija (adipogenezi) koje mogu da odgovore na farmakološku stimulaciju. Ako naučnici budu uspeli da smeđe masne ćelije proizvode izvan tela, to bi omogućilo razvoj novih lekova i drugih terapija protiv gojaznosti.
Reumatologija
Efikasno veštačko "ulje" za zglobove
 Tim naučnika Bostonskog univerziteta razvio je novi lubrikant za zglobove koji bi milionima obolelih od osteoartritisa mogao da obezbedi trajnije olakšanje. Novi sintetski polimer dodatak je sinovijalnoj tečnosti, koja je prirodni lubrikant zglobova.
Najbolje postojeće"mazivo" zglobova nudi privremeno olakšanje, i nedovoljnu lubrikaciju koja ne sprečava dalje propadanje zglobne hrskavice. Da bi postigli oba cilja, bioinženjeri su razvili prvu veštačku sinovijalnu tečnost, koju su opisali u časopisu Američkog hemijskog društva. Tvrde da je njihov biopolimer superiornije zglobno mazivo od vodećih sinovijalnih tekućih suplemenata, i da je najsličniji zdravoj sinovijalnoj tečnosti - deluje kao "ulje" za zglobove. Još jedna prednost tog biopolimera je njegova velika molekularne težine, što sprečava curenje iz zgloba i omogućava trajniju zaštitu hrskavice. Za razliku od dosad vodećih "maziva" koja deluju dan ili dva, novi polimer ostaje u zglobu duže od dve sedmice.
Neonatologija
Vitamin C i bebina pluća
 Trudnicama se uvek savetuje da ne puše tokom trudnoće jer to može da ošteti bebina pluća i izazove pojavu astme. Ukoliko se buduća majka u potpunosti odrekne te navike, uzimanje vitamin C tokom trudnoće može znatno da poboljša funkciju pluća novorođenčeta i spreči "zviždanje" u bebinim plućima u prvoj godini života. Prema tvrdnji američkih pedijatara, vitamin C je jednostavna, sigurna i jeftina terapija koja smanjuje loš uticaj pušenja na zdravlje disajnog sistema deteta.
Istraživanje o kojem je reč obuhvatilo je 159 žena u trudnoći do 22 nedelje, koje nisu mogle da prestanu da puše. Jedna grupa je svakodnevno uzimala po 1500 miligrama vitamina C, a druga placebo. Testiranjem plućne funkcije novorođenčadi pokazalo se da su deca čije su majke uzimale vitamin C na rođenju imala značajno bolju plućnu funkciju u poređenju sa bebama čije su majke uzimale placebo. Takođe, prva grupa dece je u prvoj godini života imala znatno manji broj epizoda teškog disanja.
Kompletni tekstove sa slikama i prilozima potražite u magazinu
"PLANETA" - štampano izdanje ili u ON LINE prodaji Elektronskog izdanja
|
