VESTI IZ MEDICINE

Hormoni

Testosteron kao antidepresiv

Testosteron, primarno muški hormone, po svoj prilici deluje i kao antidepresiv. Iako mehanizam tog dejstva još nije poznat, istraživači sa Državnog univerziteta Florida , SAD, otkrili su da jedan specifičan put u moždanom hipokampusu igra glavnu ulogu u prenošenju antidepresivnih efekata testosterona.

U poređenju sa muškarcima, žene su dvostruko izloženije riziku od emotivnih poremećaja kao što je depresija. I muškarci sa hipogonadizmom, poremećajem proizvodnje testosterone, češće podležu uznemirenosti, a hormonska terapija testosteronom pokazuje vrlo povoljno dejstvo na ta stanja.

Naučnici su u hipokampusu identifikovali molekularni put nazvan MAPK/ERK2 (mitogen aktivirana proteinska kinaza/ekstracelularno regulisana kinaza 2) koji prenosi zaštitne efekte testosterona. Zaključili su da je pravilno delovanje ERK2 neophodno pre no što dođe do pozitivnog delovanja testosterone, kao i da novotkriveni put svakako treba istraživati u okviru razvoja novih terapija protiv depresije.

Stres

Aktivator zapaljenskih procesa

Poznato je da stres izaziva pravi haos u telu i mozgu, ali dosad nije bilo jasno na koji način. Istraživači sa Karnegi Melon univerziteta, SAD, otkrili su da je hroničan psihološki stres povezan sa smanjenjem sposobnosti tela da reguliše zapaljenske procese. Istraživanje je prvi put pokazalo da upravo to delovanje stresa na organizam podstiče razvoj i napredovanje bolesti.

Inflamacija je delimično regulisana hormonom kortizolom. Kad kortizol ne obavlja svoju funkciju, zapaljenski proces izmiče kontroli. Naučnici su zaključili da produženo stanje stresa štetno deluje na sposobnost kortizola da reguliše inflamaciju na taj način što smanjuje osetljivost tkiva na dejstvo ovog hormona. Specifično, imune ćelije postaju neosetljive na kortizol pa ubrzavanje zapaljenskog procesa podstiče razvoj mnogih oboljenja.

Imunitet

Stimulativna masnoća

Međunarodni tim načnika predvođen “Singapurskom imunološkom mrežom” (SIgN) otkrio je posebnu vrstu masnih molekula koji aktiviraju jedinstvenu grupu imunih ćelija ranog odgovora. Njihovo istraživanje baca novo svetlo na mehanizam kojim imune ćelije prepoznaju masne molekule i štite od infekcija, alergija, autoimunih bolesti i raka.

Imune ćelije ranog odgovora, poznate kao iNKT ćelije, prva su linija odbrane od stranih agenasa. Kad su stimulisane, luče velike količine bioloških hemikalija i utiču na odgovore drugih imunih ćelija.

Dobro je poznato da su iNKT ćelije aktivirane od strane masnih molekula iz različitih izvora, ali ova studija po prvi put identifikuje konkretan tip masnih molekula koji stimulišu razvoj iNKT ćelija u timusu. Istraživači ističu da nalazi pomenute studije pružaju novo oruđe za istraživanje terapeutskih strategija za autoimune i zapaljenjske bolesti.

Tumori

Novi signalni mehanizam za rak dojke

Limfni čvorovi pomažu borbu protiv infekcija tako što proizvode imune ćelije i filtriraju strane materije kao što su bakterije ili kancerske ćelije. Upravo zbog toga su prva mesta na kome se nailazi na kancerske ćelije koje napuste primarni tumor limfni čvorovi. Širenje kancerskih ćelija na limfne čvorove - limfatička metastaza - loša je prognoza za mnoge vrste kancera, ali nije sasvim poznato kako tumorske ćelije stižu do limfnih čvorova.

Jedna nova studija sa Univerziteta Kolorado, SAD, otkriva mehanizam ovog procesa u slučaju raka dojke. Istraživači su kod eksperimentalnih miševa otkrili da je protein nazvan SIX1 kritičan za rane metastaze, a posebno limfatičku metastazu. Studija je pokazala da SIX1 izaziva ekspresiju drugog proteina, VEGF-C, koji stimuliše nove limfatičke sudove unutar i u blizini primarnog tumora, kao i limfatičko prodiranje.

Ovaj rad je identifikovao put SIX1 - VEGF-C kao važan signalni put uključen u metastaziranje raka dojke, te bi se njegovim proučavanjem moglo doći do novih terapija protiv raka dojke.

Kardiologija

Slabom srcu se ipak može pomoći

Strukturne promene u ćelijama srčanog mišića nakon slabljenja srca mogle bi se “popraviti” omogućavanjem srcu da se odmori, zaključak je istraživanja na Imperijal koledžu u Londonu. Efekti slabljenja srca po ćelije srčanog mišića nisu trajni, kako se ranije mislilo, te bi ovo otkriće moglo dovesti do razvoja novih terapija.

Pacijentima sa uznapredovalom slabošću srca ponekad se pruži pomoć posredstvom uređaja koji potpomaže rad leve srčane komore (LVAD). Reč je o maloj pumpi koja podstiče srčani rad i smanjuje napor leve komore srca, najveće srčane komore koja krv upumpava u glavnu telesnu cirkulaciju. Istraživači su 2006. godine pokazali da pomoć koju srce neko vreme dobija od strane LVAD omogućava da se ono odmori, a srčani mišić oporavi. Vođa naučnog tima, dr Ćezare Teraćano, podseća da se “kad povredimo mišić noge, odmaramo i čekamo da se on oporavi, ali da srce nikad ne dobija takvu priliku jer mora neprestano da radi”. Male pumpe mu pomažu da obavlja svoju funkciju, i izgleda da mu omogućavaju da se oporavi.

Srčana slabost je znak da je srčani mišić preslab da krv pumpa dovoljno efikasno, i obično je posledica srčanog napada. Ozbiljno slabljenje srca nosi rizik smrtnosti u roku od jedne godine, što je lošija prognoza čak i poređenju sa nekim vrstama raka, te su nove terapije za slabost srca imperativ za istraživače.

Gerontologija

Nada za lečenje staračke “zaboravnosti”

Gubitak pamćenja koji dolazi sa godinama ne mora biti trajan. Ovo su zaključili načunici sa Floride koji su, ispitujući mlade i stare voćne mušice, zaključili da se i kod njih sa starenjem javlja isti defekt kao i kod drugih organizama. Kod voćne mušice, gubitak memorije se javlja zbog pogoršanja funkcije pojedinih neurona. Istraživači su, međutim, otkrili da stimulisanje tih neurona može da preokrene proces gubljenja pamćenja izazvan starenjem.

Studija rađa nadu da bi se, sa identifikovanjem odgovarajućih neurona kod čoveka, mogli razviti lekovi za njihovu stimulaciju i “spasavanje” memorije oštećene starenjem. Istraživači napominju da je biohemija formiranja memorije kod voćne mušice slična kao kod čoveka pa se svi nalazi kod ovog insekta mogu primeniti i na ljudsku vrstu.

Ishrana

Srce voli ljutu papričicu

rana s kojom smo svi oprezni mogla bi se pokazati kao pravo lekovito čudo. Kako se nedavno čulo na skupu Američkog hemijskog društva, jedna studija koja se bavila efektima kapsacina i njegovih srodnika kapsacinoida, pokazala je da ta supstanca jača srce na dva načina. Kapsacin snižava nivo holesterola redukovanjem njegove akumulacije u telu i podsticanjem njegovog izbacivanja kroz feces. Takođe, kapsacin blokira akciju gena koji izaziva skupljanje arterija i omogućava bolji protok krvi kroz krvne sudove.

I ranije se znalo da ljuta papričica povoljno deluje na povišeni krvni pritisak, da smanjuje nivo holesterola i umanjuje rizik od stvaranja opasnih krvnih ugrušaka, a nova studija je to detaljnije potkrepila.