HIPOTEZE
.
Cunami odneo kultno mesto
Kako je uništena Olimpija
Olimpija, poznata po hramu posvećenom Zevsu i kao mesto održavanja prvih Olimpijskih igara u staroj Grčkoj, verovatno je uništena cunamijem koji je prodro duboko u kopno - a ne tokom zemljotresa ili rečnih poplava, kako se doskora verovalo. Dokaz u prilog ove teorije o virtualnom nestanku drevnog kultnog mesta na poluostrvu dolazi od profesora Andreasa Vota, sa Geografskog instituta Univerziteta Johan Gutenberg, u Majncu, u Nemačkoj.
 Vot je proučavao paleocunamije koji su se desili duž obala istočnog Mediterana u poslednjih 11000 godina. Prema njegovom shvatanju, geomorfološki i sedimentološki nalazi iz te oblasti upućuju da su Olimpija i njena okolina uništeni nailaskom cunamija. Lokalitet Olimpije, otkriven pre 250 godina, zakopan je ispod masivnog sloja peska i drugih naslaga koje su na nekim mestima velika do 8 m.
"I sastav i debljina sedimenata koje nalazimo u Olimpiji ne idu uz hidraulički potencijal reke Kladeos niti geomorfološki sastav doline. Malo je verovatno da je to moglo da bude delo te reke", navodi Vot.
“Transportovani” sedimenti
 Do danas se verovalo da je to kultno mesto uništio zemljotres 551. godine n.e. a da ga je zatim pokrio mulj nastao od poplave koju je izazvala reka Kladeos. U ovakvom scenariju, ostaje nepoznanica kako bi maleni Kladeos mogao da zatrpa Olimpiju nanosima debljine od nekoliko metara.
Radeći u saradnji sa lokalnim institutom, nemačkim arheološkim institutom i fakultetima univerziteta u Ahenu, Darmštatu, Frajburgu, Hamburgu i Kelnu, Vot i njegov tim ispitivali su lokalitet pomoću geomorfoloških i geoarheoloških metoda i tehnika. Rezultati pokazuju da je Olimpija, više puta u toku svoje istorije, pogođena katastrofalnim poplavama, što je dovelo do toga da je lokalitet prekriven sa nekoliko slojeva sedimenata. Prisustvo mekušaca, školjki i drugih ostataka bogatih mikroorganizmima jasan su dokaz morskog porekla sedimenata. Sedimenti su očigledno “transportovani” u unutrašnjost kopna velikom brzinom i energijom, dosegnuvši Olimpiju koja se nalazila na 33 m iznad nivoa mora. Najverovatnije objašnjenje je da je talas cunamija preplavio uski raspon između brda oko Olimpije i mora.
"Ne tako davno, Olimpija nije bila udaljena 22 km od mora kao danas. U to vreme, obala se nalazila na osam ili i više kilometara u unutrašnjosti", objašnjava Vot.
Analize različitih naslaga sedimenata u Olimpiji sugerišu da se ovakav scenario ponavljao nekoliko puta u poslednjih 7000 godina i da je, u poslednjem koji se odigrao u 6. veku nove ere, Olimpija konačno uništena i pokopana. Hipotezu o cunamiju koji je uništio Olimpiju potkrepljuje i činjenica da su visokoenergetski sedimenti, nesumnjivo cunamogenog porekla, pronađeni i na strani brda okrenutog ka moru kao i da su te naslage istovetne onima pronađenim u Olimpiji. Vot ističe da „uzrok uništenja Olimpije nije zemljotres jer bi u tom slučaju fragmenti palih stubova Zevsovog hrama ležali jedni preko drugih a oni zapravo plutaju u sedimentu.“
Ugroženi Helenski luk
Cunamiji nisu nepoznanica u istočnom Mediteranu i uglavnom su rezultat seizmičke aktivnosti duž Helenskog luka. Tu se afrička ploča podvlači pod azijsku, što je u više navrata izazivalo velike zemljotrese a neretko i cunamije. Poslednji veliki cunami u Sredozemnom moru dogodio se 1908. godine a nastao je posle zemljotresa kod moreuza Mesina, u južnoj Italiji. Taj cunami naneo je strašna razaranja okolnim obalama a stradalo je više od sto hiljada ljudi. Pojava cunamija visokog 30 m zabeležena je i 1956. g odine u južnom Egejskom moru.
|
