TEMA BROJA - STARA I NOVA ČUDA KINE

Stara čuda

Vekovima je Kina odolevala izazovima ratova i političkih borbi da bi danas postala globalna sila. Sa oko milijardu i trista miliona ljudi i 55 etničkih grupa unutar svojih granica, Kina je uporište kulture, mitova i legendi; od umetničkih dela koja izazivaju strahopoštovanje do grobova koji su još pod velom tajni.

Lešan Buda iz provincije Sečuan

Lešan Buda je najveća skulptura Bude na svetu. Pre 1000 godina, Lešan Budu su isklesali budistički monasi kojima je trebalo preko 90 godina da ga završe.

Statua je isklesana u steni, visoka je preko 71 m. Prema lokalnoj legendi vode reke koja protiče u blizini bile su opasne i tokom godina su odnele mnogo života. Nakon što je sazidan Lešan Buda, nemirne vode su se smirile a život u gradu Lešan je procvetao.

Danas je Buda iz Lešana cilj brojnih vernuika poklonika a lokalno stanovništvo se bori da zaštiti ovu skulpturu; zbog kiselih kiša koje nastaju od zagađenja iz obližnje fabrike, neki od delova Lešan Bude mogli bi i da otpadnu.

Planina Vudang

Padine planine Vudang ukrašene su veličanstvenim hramovima i palatama, sagrađenim u skladu sa okolinom. Mirni grad Vudang je dom Zlatne dvorane, jednog od najsvetijih mesta u Kini. Poznata kao upečatljivi primer verske arhitekture, dvorana je na više mesta optočena zlatom izlivenim u Pekingu a zatim prenešenim do vrha planine. Planina je inače poznata i po borbenim veštinama: tai ći i vudang kung fu su prvo primenjeni na tom prostoru.

Hram Ši Bao Zai na reci Jangce

Smešten na južnoj obali reke Jangce, hram Ši Bao Zai, visine 12 spratova, stoji “pričvršćen” na liticu bez ijednog eksera. Pre nego što je hram sagrađen, sledbenici su rizikovali živote da bi odali poštu statui Bude na vrhu planine.

Kako je hram izdržao test vremena? Tajna je u prozorima. Specijalni prozori omogućavaju da se vetar apsorbuje tokom vremenskih nepogoda, štiteći na taj način hram od oštećenja. Danas je lepota hrama ugrožena izgradnjom brane “Tri klisure” koja je izazvala porast vodostaja reke Jangce.

Zabranjeni grad u Pekingu

Zabranjeni grad u Pekingu je najveći drevni grad na svetu. Preko pet vekova bio je simbol kineske političke moći. Prostire se na preko 720.000 m2 i ima 9999 prostorija. Namera graditelja bila je da predstavi božiju palatu na nebu. Pre XX veka, nije bio dozvoljen ulazak u Zabranjeni grad a kazna za neovlašćeni ulazak bila je odsecanje glave. Danas posetioci slobodno obilaze nekada nedodirljive zgrade palate.

Veliki kineski zid

Veliki zid je niz kamenih i zemljanih utvrda koje su građene od 5. do 17. veka da bi štitile severnu granicu Kineskog carstva. Reč je o najvećoj građevinskoj strukturi na svetu ikad napravljenoj, koja se prostire dužinom od 8851 km. Prva verzija zida građena je da bi se osvajači držali podalje od zemljoradničkih sela. Zidovi su podizani na tačkama koje je bilo teško braniti, a potom su između zidova popunjavane praznine. Tako je nastao jedinstveni zid.

Uporedo sa širenjem Kine na sever, stari delovi zida postajali su druga zona odbrane, a pravljena su nova, severnija utvrđenja. Veliki zid je u početku građen od trošnog kamena, koji je povremeno dopunjavan zemljom koja je gažena da bi postala čvrsta. Kada se, u vreme dinastije Han, zid proširio u pustinju Gobi, graditelji su se suočili s nedostatkom materijala, ali su pronašli rešenje: na zemlju su postavljali sloj vrbinog pruća, a zatim sloj šljunka i vode, što su potom dobro ugazili. Nakon gaženja, ponavljali su ovaj proces više puta dok nisu dostigli željenu visinu. Delovi ovog zida i danas postoje.

Poslednja dinastija koja je gradila zid bila je dinastija Ming (1368-1644). Oni su izgradili najveći, najduži i najukrašeniji zid. Prostire se preko nekih od najopasnijih terena u Kini. Kaže se da je za svaku stopu mosta utrošen jedan ljudski život. Duž Kineskog zida iz dinastije Ming postoje mnoge stražarske kule, koje su delom korišćene za prenošenje vojnih poruka uz pomoć vatre, noću i dima, danju. Uz pomoć šifrovanog sistema, poruke su se prenosile brzinom od čak 500 km za samo nekoliko sati.

Viseći manastir

Viseći manastir ili Viseći hram je arhitektonsko čudo sagrađeno na litici u podnožju planine Heng, na visini od 50 m iznad tla. Monasi koji su izgradili ovaj manastir učinili su to da bi demonstrirali svoju posvećenost, da bi izbegli poplave i da bi promovisali jedinstvo u kineskom narodu kombinujući konfučijanizam, budizam i taoizam. Manastir je prvi put sagrađen 491. godine. Izdržao je više od 1400 godina, uz brojna dograđivanja i popravke. Ovaj arhitektonski kompleks sadrži preko 40 dvorana, soba i zajedničkih prostorija na površini od 152 m2 litice, gde je sve povezano hodnicima i visećim mostovima. Unutar manastira nalaze se skulpture Bude, Konfučija i Lao Cea. Ima i preko 80 drugih skulptura načinjenih od različitih materijala.

Porculanski toranj

Porculanski toranj kod Nankinga više ne postoji, ali se zna da se nalazio na južnoj obali reke Jangce. Njegovo ime na kineskom znači „Hram zahvalnosti“ i sagrađen je kao budistička pagoda. U 19. veku je uništen, tokom Tajpenškog ustanka. Ovaj toranj koji je reflektovao sunčeve zrake i služio kao mesto hodočašća sagrađen je u 15. veku. Bio je visok 80 m, a osmougaona osnova imala je prečnik od 30 m.

Porculanski toranj bio je prekriven belim i svetlucavim ciglama od porculana izmešanim sa bojenim kamenjem. Noću su svetiljke osvetljavale slike cveća, životinja, pejsaža i budističkih prizora na spoljašnjem zidu. Smatra se da je spiralno stepenište unutar ove građevine imalo 140 stepenika, što je odgovaralo broju svetiljki koje su obasjavale toranj spolja.

Ratnici od terakote

Ratnici od terakote sa konjima najvažnije su arheološko otkriće 20. veka. Reč je o figurama ratnika i njihovih konja u bici, u prirodnoj veličini. Iz tri jame iskopano je preko 7000 vojnika, 130 kočija sa 520 konja i 150 konja.

Postoje četiri glavne kategorije figura: ratnici na kočijama, pešadija, konjanici i konji. Postoje i zapovednici, srednji i niži oficiri, obični vojnici naoružani mačevima i kopljima, lukovima i strelama. U ovom kompleksu postoji šest jama: tri sa pešadijom, jedna sa glinenim stražarima, jedna sa konjicom i jedna sa bornim kolima. Ratnici i konji su u očuvanom stanju, postavljeni u borbenoj formaciji.

Godine 221. godine p.n.e. car Ćin Ši Huang iz dinastije Ćin uspostavio je prvu centralizovanu feudalnu dinastiju u Kini. Sve ove figure zapravo su deo njegove grobnice, koja je danas dvostruko manja posle dve hiljade godina delovanja erozije, ali je i dalje impresivna, s visinom od 76 m i površinom od 120.000 m2.

Izgradnja grobnice je počela nedugo pošto je Ćin postao kralj, u 13. godini. To je bilo suprotno konfučijskom učenju da pojedinac nikad ne bi trebalo da planira svoju sahranu. Grobnica je građena 39 godina i na njoj je radilo 700.000 radnika.

Svet u pećinama

Jungang čine 252 pećine u kojima se nalazi 51.000 statua koje predstavljaju izuzetno dostignuće budističke pećinske umetnosti u Kini u 5. i 6. veku. Ova umetnička dela kombinuju oblike drevne kineske umetnosti sa stranim uticajima, pogotovo grčkim i indijskim. Visina skulptura kreće se od 2 cm do kipa Bude visokog 17 m. U pećinama se nalaze i izrezbarene pagode, i budističke priče uklesane u zidovima.

Rad u pećinama započeo je pod upravom istaknutog monaha Tan Jaoa, 453. godine i završen je za oko 50 godina. Ovom poduhvatu doprinelo je oko 40.000 ljudi. Od završetka radova, peščar od kojeg su pećine sačinjene trpeo je velike promene pod uticajem vremena. U proteklim godinama, bilo je više pokušaja da se pećine očuvaju i da se popravi učinjena šteta.